Bijna 18!

Tijdens De week van het geld ging Kim-Lian van der Meij in gesprek met 2 jongeren, Annette Groen van het Nibud en Olaf Simonse van Wijzer in geldzaken. De video kun je verderop in het artikel terug kijken. Onderwerpen die aan bod komen: zorgverzekering, zorgtoeslag, DigiD, overige verzekeringen, bankrekening, schulden en beleggen/spaarrente. Kijk of lees je mee?

Financiële zelfstandigheid

Op je 18^e moet je volgens de wet financieel zelfstandig zijn. Dat betekent dat je zelf de kosten van je levensonderhoud kunt opbrengen. Dit zijn dus je rekeningen, onderdak, zorg en eten.
Voor jongeren verschilt het hoe hoog deze kosten zijn. Dat is namelijk afhankelijk van je woonsituatie, hoeveel geld je ouders/verzorgers hebben en welke afspraken jullie maken.

Zo betaalt de een kostgeld (een bijdrage aan de boodschappen en eventueel gas/water/licht) en de ander niet. Ook zijn er ouders die de zorgkosten, telefoonrekening en/of schoolkosten betalen en jongeren die dit (deels) zelf moeten betalen.

Het is daarom verstandig om met je ouders/verzorgers te bespreken hoe deze dingen geregeld gaan worden als je 18 wordt. Wie betaalt wat? Regelen jullie samen alles of ga je dit zelfstandig doen? Krijg je (nog) zakgeld? Is het een regel in huis dat je een vast deel (bedrag of percentage) van je inkomen op je spaarrekening zet?

Waar ben je financieel allemaal verantwoordelijk voor vanaf je 18^e verjaardag?

Zorgverzekering;
Zorgtoeslag;
DigiD;
Overige verzekeringen;
Bankrekening – beheer en rood staan;
Eigen schulden;
Studiebeurs/-lening;
Beleggen/spaarrente

We lichten deze onderwerpen op volgorde stuk voor stuk toe.

Zorgverzekering

Vanaf 3 maanden voordat je 18 wordt, kun je je eigen zorgverzekering aanvragen, maar je kunt ook nog via je ouders verzekerd blijven. Hierbij kan het zo zijn dat je te veel betaalt, omdat je ouders een pakket hebben met zorg die jij niet nodig hebt.
Reken ook goed na of een aanvullend pakket zich wel loont. Het kan zomaar zijn dat je €10 per maand betaalt voor een tandartspakket (dus €120 per jaar) waarbij ze maar maximaal €100 vergoeden. Dan kun je dus beter zelf geld opzij zetten.
Op www.zorgverzekeringslijn.nl vind je een stappenplan om een zorgverzekering af te sluiten die geschikt is voor jouw situatie.

Eigen risico verhogen

Als je kerngezond bent en geen dingen doet die blessures of verwondingen kunnen veroorzaken, kun je het eigen risico van je zorgverzekering vrijwillig verhogen. Standaard is dit bedrag in 2021 €385, maar dit kun je verhogen tot €885. Hoe hoger je eigen risico, hoe lager je maandelijkse premie.

Let op: zorg wel dat je het eigen risico apart hebt staan op je spaarrekening, mocht er toch iets gebeuren. Ook heb je naast het eigen risico nog een eigen bijdrage voor zorg- en medicijnkosten die niet vergoed worden. Ook hier kun je het best geld voor apart zetten, zodat je niet in de knoei komt met je andere rekeningen.

Zorgtoeslag

Vergeet niet om zorgtoeslag aan te vragen. Dit is een tegemoetkoming in de kosten van je zorgverzekering die je van de overheid kunt krijgen. Dit kan flink aantikken (meer dan €100 per maand!), dus zorg dat je dit niet misloopt. Op www.mijntoeslagen.nl kun je dit aanvragen. Hier heb je wel een DigiD voor nodig, dus vraag die eerst aan als je die nog niet hebt.

Verzekeringen

Bij verzekeringen kun je deze vuistregel gebruiken: verzeker alleen wat je níet zelf direct kunt betalen. Ook kun je je hierbij afvragen of het de verzekering wel waard is. Bijvoorbeeld je mobiele telefoon wordt snel minder waard en hoeft niet zo duur te zijn, dus die hoef je niet 3 jaar lang voor €10 per maand te verzekeren. Als je gewoon zuinig bent op je spullen, hoef je ook niet elk jaar of elke 2 jaar je spullen te vervangen. Dan kun je beter €10 per maand sparen om je telefoon te vervangen wanneer hij echt kapot gaat en er meer nodig is dan een nieuwe batterij. Voor (minder dan) €360 kun je ook een prima telefoon kopen.

Bekijk mimimaal 1 keer per jaar je verzekeringen. Is alles nog nodig? Is er iets veranderd in je situatie waardoor je oververzekerd of onderverzekerd bent?
Je zorgverzekering kun je altijd aan het einde van het jaar vergelijken en eventueel overstappen. Op dit moment kun je ook je andere verzekeringen nalopen en/of vlak voordat ze verlengd worden.

Kasboekje bijhouden

Houd minimaal 3 maanden je inkomsten en uitgaven bij in een Exceldocument of een schriftje. Zo krijg je inzicht in je (gemiddelde) inkomsten en waar je geld allemaal naartoe gaat.
Op basis van deze informatie kun je budgetten opstellen voor je uitgavenposten, zoals kleding, uitgaan, voeding en cadeaus.

Administratie overzichtelijk maken

Berichten van instanties komen binnen per email, per post of in een online account. Probeer dit zo overzichtelijk mogelijk te houden. Dit kun je doen door alle post digitaal te ontvangen en in te stellen dat je een email krijgt als er een nieuw bericht voor je klaar staat. Wanneer je zo’n email krijgt, bekijk het bericht dan ook zo snel mogelijk. Ook kun je een mapje maken in je mailbox en elke week, als je ook je kasboekje bijwerkt, kun je dan de nieuwe berichten bekijken en meteen actie ondernemen als dat nodig is.

Bankrekening beheren

Vanaf je 18^e mogen je ouders niet meer meekijken op je bankrekening. Je bent zelf verantwoordelijk voor wat je met je geld doet.

Sparen

De makkelijkste en meest efficiënte manier van sparen is: een automatische overboeking inplannen. Als je weet wanneer je inkomen binnen komt (door dat kasboekje bij te houden), kun je een automatische overboeking inplannen voor een paar dagen na die stortingsdatum. Zo zorg je ervoor dat je je geld niet meteen uitgeeft aan andere dingen en er aan het eind van de maand niks meer over is om te sparen. Dit heet het pay yourself first-pricipe. Zo’n automatische overboeking hoef je maar 1 keer in te stellen voor een bepaald aantal maanden.

Ook kun je op het moment dat je geld binnen komt het geld zelf verdelen over potjes voor kleding, cadeaus etc. Een andere manier is om je kasboekje en bankrekening goed in de gaten te houden als je jezelf bijvoorbeeld een maandbudget van €100 geeft voor al je budgetten samen (zoals kleding en cadeaus) als een soort van zakgeld.

Spaarbuffer

Door corona zijn veel jongeren hun (bij)baan verloren of kunnen ze nog maar heel weinig werken. Veel mensen hebben het afgelopen jaar gemerkt hoe belangrijk spaargeld is.
Advies is om minimaal 3 maanden aan vaste lasten (rekeningen, onderdak en eten) te kunnen betalen van je spaargeld. Werk hier dus naartoe met je maandelijkse spaaroverboeking.

Rood staan

Vanaf je 18^e kún je rood staan op je rekening. Dat betekent dat je meer geld kunt uitgeven dan dat je eigenlijk hebt. Meestal is die limiet €1000. Het is onverstandig om meer uit te geven dan je hebt, want als je het die ene keer al niet zelf kunt betalen, hoe kun je dan de volgende maand al je rekeningen betalen én je achterstand inhalen, plus de torenhoge rente?

Om roodstand te voorkomen is het dus belangrijk dat je het inzicht hebt dat een kasboekje je geeft. Ook het goed in de gaten houden van berichten van de overheid en andere instanties kan voorkomen dat je rood staat door bijvoorbeeld een zorgafrekening waarvan je het bestaan niet wist.

Tip: check elke dag even je bankrekening om te zien of je inkomen al gestort is, rekeningen netjes worden afgeschreven en of je niets over het hoofd ziet. Veel banken hebben een tabje “toekomst” bij je betaalrekening staan, waarin je kunt zien welke incasso’s er al klaar staan om afgeschreven te worden. Meestal voorspelt de bank ook wanneer wat geïncasseerd of uitbetaald wordt. Handig!

Schulden

Vanaf je 18^e ben je zelf verantwoordelijk voor je schulden. Eén kleine rekening kan al gauw flink oplopen door aanmaningen en deurwaarderskosten. Hartstikke zonde en het geeft een hoop stress. Voorkomen is beter dan genezen.

Studielening

Naast de basisbeurs kun je een aanvullende beurs aanvragen en eventueel nog bijlenen.

Scholieren

Voor middelbare scholieren is er de Tegemoetkoming Scholieren. De basistegemoetkoming is voor iedereen en een aanvullende tegemoetkoming wordt gebaseerd op het inkomen van je ouders of verzorgers (wettelijk vertegenwoordigers).

Studenten

Ben je 16 jaar en zit je op het MBO, dan kun je een studentenreisproduct aanvragen. Hiermee kun je gratis reizen met het openbaar vervoer (van en naar school/stage).

Zit je op het MBO en ben je 18 of ouder, dan heb je vanaf dat moment recht op een basisbeurs. Ook kun je een aanvullende beurs aanvragen en bijlenen.

Ga je naar het HBO of de universiteit, dan kun je een basisbeurs, aanvullende beurs en studentenreisproduct aanvragen voor wanneer je start met studeren.

Dit zijn wel prestatiebeurzen: als je niet binnen 10 jaar je diploma haalt, moet je alles terugbetalen. Haal je wel op tijd je diploma, dan wordt het niet geleende deel omgezet in een gift. Dan hoef je dus alleen terug te betalen wat je nog extra hebt geleend.

Meer informatie over studiebeurzen vind je hier.
DUO geeft ook webinars waarin ze alles uitleggen over studiebeurzen en -leningen. Je kunt je hiervoor aanmelden via www.duo.nl/webinar

Beleggen en spaarrente

De banken geven tegenwoordig amper nog rente. Bij sommige banken moet je zelfs al betalen om je geld er te mogen stallen.
Niet gek dus dat steeds meer mensen gaan beleggen.

Beleg niet met geld dat je niet kunt missen en al helemaal niet met geleend geld. Beleggen is echt voor de lange termijn – minimaal 10 jaar! (5 Jaar kan ook, maar echt niet korter dan dat.) De veiligste manieren van beleggen hebben vanwege het relatief lage risico een lager rendement (rendement is wat je geld – hopelijk – méér waard wordt door het te beleggen). Daarom loont het zich pas als je je geld voor langere tijd belegt. Echter is dit rendement nog altijd een stuk hoger dan dat van de bank.

Je kunt je inleg altijd verliezen en deze kans is groter bij meer risicovolle manieren van beleggen. Hoe groter het risico, hoe hoger het mogelijk rendement.

Wil jij meer leren over beleggen en waarom je juist wel of niet zou gaan beleggen? Laat het ons weten in de reacties!

Hulp

Op www.wijzeringeldzaken.nl/18-worden vind je nog een boel informatie over onderwerpen die horen bij het volwassen worden en je geld beheren.

Maak je je zorgen over hoe je ervoor staat met je geld, dreigt er een betaalachterstand of heb je al schulden? Dan kun je terecht bij MoneyFit.