Lucht voor mensen met schulden door spoedmaatregelen

De overheid is te hard bij het innen van schulden. Dat concludeerde de Nationale Ombudsman onlangs. Staatssecretaris Van Ark trekt zich deze kritiek aan, en komt nog dit jaar met spoedmaatregelen, die mensen met schulden meer lucht moet geven.

Overheid brengt mensen dieper in schulden

De manier waarop de overheid omgaat met mensen met schulden, zorgt ervoor dat deze mensen vaak nóg verder in de schulden komen.

Zo respecteert de overheid de beslagvrije voet, het deel van het inkomen waarop geen beslag mag worden gelegd, lang niet altijd. Ook lopen mensen er tegenaan dat persoonlijk contact niet mogelijk is en ze geen (begrijpelijke) schuldenoverzichten ontvangen. Verder werken overheidsorganisaties niet of te weinig samen, met onnodige invorderingsacties tot gevolg. Ze sturen mensen van het kastje naar de muur, werken niet mee aan schuldhulpverlening of leveren nauwelijks maatwerk.

Kabinet reageert met spoedmaatregelen

Staatssecretaris Tamara van Ark van Sociale Zaken komt nu met een reeks spoedmaatregelen om mensen met schulden meer lucht te geven.

“Mensen bij wie het water tot aan de lippen staat, mogen niet nog dieper in de problemen komen. Zeker niet door toedoen van de overheid. Daarom zet ik samen met het kabinet alles op alles om maatregelen die dat kunnen voorkomen met spoed in te voeren.”

Niet meer automatisch afschrijven

Van Ark schrijft aan de Tweede Kamer onder meer dat de Belastingdienst nog in 2019 stopt met het onaangekondigd afschrijven van overheidsvorderingen, bedragen tot 500 euro die de dienst automatisch af mocht schrijven. Voortaan moet vooraf berekend worden hoe groot de zogenoemde beslagvrije voet – het deel van iemands inkomen waar geen beslag op gelegd mag worden – is.

Ook gaat de Belastingdienst met terugwerkende kracht kijken naar een versoepeling van het incassobeleid.

Voldoende inkomsten voor jongeren

Verder wordt de beslagvrije voet voor jongeren opgehoogd. Bij de huidige berekening wordt ervan uitgegaan dat jongeren geld van hun ouders krijgen voor hun levensonderhoud, wat in de praktijk betekent dat jongeren met schulden die niet meer thuis wonen vaak te weinig inkomsten hebben om van te leven.

Opstelling gemeenten coulanter

Aan gemeenten wordt gevraagd om coulanter te zijn voor mensen met schulden zodat ze iets meer overhouden om te blijven leven. Bij de verrekening van schulden van mensen met een bijstandsuitkering wordt gevraagd een beslagvrije voet te hanteren ter hoogte van 95% van de bijstandsnorm. Nu hanteren gemeenten soms nog een lager percentage.

Verruiming van wetten

Verder heeft Van Ark verruiming van een aantal wetten aangekondigd. Zo moet het makkelijker worden om betalingsregelingen te treffen voor het betalen van verkeersboetes. Ook wordt de bestuursrechtelijke premie – de verhoogde premie die men dient te betalen als de zorgverzekering niet betaald wordt – kwijtgescholden als wanbetalers hun schuld bij de zorgverzekeraar hebben voldaan.

Terugdringen schulden bij burgers

Van Ark heeft vorig jaar namens het kabinet de Brede Schuldenaanpak gepresenteerd, een plan met een veertigtal maatregelen gericht op het voorkomen en terugdringen van problematische schulden.

“Ik ben mij er heel goed van bewust dat we met deze maatregelen niet alles wat we met de vertraagde wet beogen, weten te bereiken. Laat ik glashelder zijn: die wet komt er gewoon. Voor nu wil ik met deze tussenmaatregelen de situatie van mensen met schulden, die te weinig inkomen overhouden om van te leven, zo snel mogelijk verbeteren. Het liefst dit jaar nog. Het gaat om maatregelen die een direct effect hebben op hun inkomen.”

Als coördinerend bewindsvrouw wil Van Ark met diverse ministeries, gemeenten, uitvoeringsorganisaties en andere publieke en private partijen door een brede aanpak een grote slag maken in het terugdringen van schulden bij burgers.